141 Datering van Papiri.

Ek het onlangs op ‘n uitstekende artikel van prof. Larry Hurtado afgekom en deel dit graag met my lesers.

Dit is my eie vry vertaling maar wie belangstel in die oorspronklike tesame met kommentare daarop, kan dit gerus lees by:

https://larryhurtado.wordpress.com/2016/06/24/dating-ancient-papyri/

Prof. Hurtado skryf as volg:

“In aansluiting by my onlangse publikasies aangaande voorstelle vir die datering van sekere NT papiri, wil ek kortliks die proses verduidelik vir die datering van papiri, iets wat vir iemand wat nie daarmee vertroud is nie, ‘n vraagstuk kan wees.

Daar is hoofsaaklik twee tipes papiri: “dokumentêre” papiri (Briewe, amptelike dokumente soos land-oordrag dokumente, huwelikskontrakte, skeepsvragbriewe ens.) en “literêre” papiri (Verhandelinge, digkuns, geskiedskrywings, fiksie, ens.). Dokumentêre tekste is dikwels/gewoonlik deur die skrywer gedateer, wat die datering van die geskrif voor die hand liggend maak. Maar literêre papiri is byna nooit gedateer nie. Gevolglik is ons enigste uitweg om ‘n berekening van hul tydsgleuf te maak.

Advertisements

140 Tekens van die Begin van die Smarte. Markus 13:8

Kan jy glo dat daar op die laaste woord in ‘n sin nie minder nie as nege variasies voorkom! Dit is die geval met Markus 13:8. Maar hoe kan ons bepaal watter variasie met die oorspronklike outografie sou ooreenstem? Net een kan tog reg wees.

Heel eerste kyk ons na die verskillende variasies en watter manuskripte hulle verteenwoordig. Dit word die eksterne kriteria genoem.

139 Julle wat glo in die Naam van die Seun van God

Toe ek op skool was moes ons dikwels lang hoofstukke van die swartbord afskryf. Een van die dinge wat soms gebeur het, was dat ek en van my klasmaats ‘n woord of sin twee keer neergeskryf het. Dit word dittografie genoem. As so ‘n fout so maklik kon gebeur, kon dit ook met die duplisering van die Bybelse geskrifte gebeur het?

In 1 Johannes 5:13 het ons so ‘n geval. Kom ons bestudeer dit.

138 “Seun van God” of “Seun van die Mens”?

Hoe het Jesus na Homself verwys? As Seun van God, of as Seun van die mens?
Jesus het ‘n man wat blindgebore was, genees. Hierdie man is later deur die Fariseërs uit die tempel geban. Toe Jesus hierdie man raakloop, het Hy ‘n uiters belangrike vraag aan hom gestel: Het Jesus gevra: “Glo jy in die seun van God?” of het Hy gevra: “Glo jy in die Seun van die Mens?” (Johannes 9:35)

137 Die dag waarneem of nie, Romeine 14:6.

Sommige manuskripte bevat addisionele bewoording in Romeine 14:6 aangaande die waarneem van die Sabbat en ander heilige dae wat ons nie in die meeste moderne vertalings vind nie. Die 1933/53 Bybel bevat hierdie woorde wat ek in donker gedruk het:

1933/53: “Hy wat die dag waarneem, neem dit waar tot eer van die Here; en hy wat die dag nie waarneem nie, neem dit nie waar nie tot eer van die Here; en wie eet, eet tot eer van die Here, want hy dank God; en wie nie eet nie, eet nie tot eer van die Here, en hy dank God.”

Die meeste moderne vertalings stem ooreen met die weergawe wat ons kry in Die Bybel, ‘n Direkte Vertaling: “Die een wat ‘n bepaalde dag uitsonder, sonder dit vir die Here uit. En die een wat eet, doen dit tot eer van die Here, want hy dank God daarvoor; ook die een wat nie eet nie, doen dit tot eer van die Here, en hy dank God daarvoor.”

136 Seun of donkie of skaap in die put, Lukas 14:5

Lukas vertel van die keer toe Jesus die man wat aan watersug gely het, op die Sabbat genees het. Jesus het Homself verdedig deur die Fariseërs te vra wie van hulle nie in ‘n noodgeval op die Sabbat iets uit die put sou red nie. Maar wat het Jesus gesê?

1933/53: “En Hy antwoord en sê vir hulle: Wie van julle se esel of os sal in ‘n put val, wat dit nie dadelik op die sabbatdag sal uittrek nie?”

“Die Bybel, ‘n Direkte Vertaling”: “Wie van julle sal, as sy seun of os in ‘n put val, hom nie dadelik uithaal nie – al is dit op die Sabbat?”

In manuskripte is daar drie moontlikhede. “Jou seun of os”, of: “jou donkie of os”, of selfs: “jou skaap of os”?

135 Die Nut van “om te Roem”; 2 Korintiërs 12;1

In 2 Korintiërs twaalf vers een word die Bybelvertaler gekonfronteer met variasies wat veroorsaak word deur ‘n klein verskilletjie in die Grieks. Dit kan óf “dei” = moet/behoort, wees; óf “de” = en; óf “dy” = daarom/in werklikheid; of selfs “ei” = indien.

1. Eksterne kriteria
In die manuskripte kom die volgende variasies voor:
1. dei: “Ek behoort, om te roem; hoewel dit nie nuttig is nie…” (Papirus 46,±200; 4 Unsiale; 15 Minuskels; 8 Antieke vertalings.
2. de: “En/maar om te roem, is nie nuttig nie…” 3 Unsiale;en een Antieke vertaling.
3. dy: “In werklikheid om te roem, is nie nuttig nie…” 2 Unsiale; 4 Minuskels en ‘n Bisantynse leesbundel.
4. ei: “Indien om te roem, nie nuttig is nie, behoort…” 1 Unsiaal; 3 Minuskel en ‘n Leesbundel; asook 5 Antieke vertalings.

134 Genade teenoor Werke in Romeine 11;6

Somtyds lees mens oor ‘n vers heen sonder om die funksie daarvan binne die groter konteks in ag te neem. Ek is van opinie dat dit onder andere in Romeine 11:6 gebeur wanneer ons die Ou Afrikaanse vertaling lees. Die tweede gedeelte van die sin (wat in moderne vertalings ontbreek) is net die teenoorgestelde van die eerste. Maar het dit ‘n invloed op die verstaan van die geheel? Maak dit ‘n verskil?

1933/53 Vertaling; “En as dit deur genade is, dan is dit nie meer uit die werke nie; anders is die genade geen genade meer nie. En as dit uit die werke is, dan is dit nie meer genade nie; anders is die werk geen werk meer nie.”

Die “Nuwe Testament, ‘n Direkte Vertaling” bied dit as volg aan: “ Maar as dit uit genade is, is dit nie meer op grond van ons dade nie; want anders sou die genade nie meer genade wees nie.

133 Komma Johanneum in die King James Version.

Binne ‘n paar dae sal dit 500 jaar wees sedert Erasmus die eerste Griekse Nuwe Testament op 1 Maart 1516 gepubliseer het. Voor daardie tyd moes elke kopie van die Nuwe Testament met die hand gekopieer word. Erasmus se teks het later bekend gestaan as die Textus Receptus (Die Teks wat Ontvang is). Hierdie teks is onbevraagteken algemeen gebruik vir die vertaling van die Nuwe Testament, soos onder andere die King James Version en die 1933/53 Afrikaanse Bybel.

Wat hier volg is my vrye vertaling van ‘n blog-publikasie van ‘beliefspeak2’;

132 Nuwe Manuskripte in Athene ontdek.

‘n Vrye vertaling van ‘n artikel van die “Center for the Study of New Testament Manuscript’s” (CSNTM)

Die personeel van die CSNTM het ten minste sewentien Nuwe Testament manuskripte in die Nasionale Biblioteek van Griekeland in Athene ontdek. Met “ontdek” bedoel hulle dat hierdie manuskripte nog nie amptelik opgeneem is in die Instituut vir Nuwe Testamentiese Tekstuele Navorsing (INTF) in Muenster, Duitsland nie. Dit beteken dat die INTF en ook ander Nuwe Testamentiese navorsers van hulle bestaan bewus is nie.